Veelgestelde Vragen

De vervuiling van zeeën, meren en rivieren met micro- en macroplastics is een grote belasting voor de stabiliteit van mariene ecosystemen en een gevaar voor de gezondheid van dieren en planten. De wetenschap beschikt nog steeds niet over voldoende gegevens over de exacte mate van belasting in Europa en op wereldwijd vlak De actie moet het publiek, sterker dan tot nog toe het geval is, bewust maken van het wetenschappelijke onderzoek naar het plastic probleem  en de noodzaak tonen om deze vervuiling te voorkomen. Voor Europese klassen en jeugdgroepen is daarom de actie Plastic Pirates – Go Europe! Op poten gezet. De deelnemers worden opgeroepen om aan de oevers van rivieren en waterlopen de verschillende soorten plasticafval in kaart te brengen en hun gevonden gegevens door te sturen naar wetenschappers en hen zo te ondersteunen in wetenschappelijk onderzoek.

De actie vindt jaarlijks plaats in het voorjaar, van 1 mei tot 30 juni, en in het najaar, van 15 september tot 15 november.

Burgerwetenschap, of citizen science, is de benaming voor het concept waarbij geïnteresseerde burgers met hun eigen documentatie en meetgegevens wetenschappers en onderzoekers ondersteunen door zelf aan wetenschappelijk onderzoek te gaan doen. Onderzoekers werken al op vele manieren op nationaal niveau, maar ook Europa- en wereldwijd, samen om missende gegevens in het onderzoek te vervolledigen. Plastic Pirates – Go Europe! is een burgerwetenshcapsproject en levert een bijdrage aan het onderzoek naar de verspreiding van micro- en macroplastics in en bij Europese waterlopen.

De deelnemende teams (schoolklassen of jeugdverenigingen) moeten op verschillende delen van de rivieroever het plasticafval registreren en, met verwijzing naar de vindplaats, indelen in verschillende categorieën micro- en macroplastics.

De gegevens worden verkregen door op de oever van een rivier, beek of een andere waterloop de meest uiteenlopende soorten plasticafval te verzamelen die er te vinden zijn. Eerst worden er op verschillende delen van de oevers zones uitgezet. Binnen deze gemarkeerde zones wordt dan al het niet-natuurlijk afval verzameld en gedocumenteerd. Het exacte verloop en uitvoering van de taken, inclusief categorisatie van het verzamelde afval, worden nader verklaard in het activiteitenboekje. Dit boekje kan men bestellen bij de lokale partner in het deelnemende land.

De verzamelde monsters worden gesorteerd volgens de verschillende gevondenafvalsoorten, de uitkomsten worden online ingediend en vervolgens nagekeken door wetenschappers. Op die manier krijgen wetenschappers ondersteuning binnen hun onderzoek, naar het voorkomen van micro- en macroplastic, van klassen en jeugdverenigingen en wordt er data verzameld over gans Europa.. Ondersteuning door klassen en jeugdverenigingen is broodnodig omdat er in dit onderzoeksveld nog erg veel betrouwbare gegevens ontbreken.

Plastic Pirates – Go Europe! heeft als Europees burgerwetenschapsproject tot doel de wetenschappelijke samenwerking in Europa te versterken, de burgerwetenschappelijke betrokkenheid van burgers te verhogen, de maatschappelijke deelname aan Europees onderzoek te stimuleren, en te pleiten voor een bewuste en zorgzamere omgang met het milieu. Tijdens het Duitse voorzitterschap van de Europese Raad in 2020 is de campagne tot 2021 uitgebreid naar de drie landen die toen het voorzitterschap van de Raad hadden: Duitsland, Portugal en Slovenië. Sinds januari 2022 wordt de actie met ondersteuning van de Europese Commissie uitgebreid naar andere Europese lidstaten.

Schoolklassen en jeugdverenigingen worden opgeroepen deel te nemen aan het Europese burgerwetenschapsproject Plastic Pirates – Go Europe! De deelnemers mogen niet jonger dan 10 jaar zijn en niet ouder dan 16. De reden dat alleen groepen (schoolklassen of jeugdgroepen) kunnen deelnemen, is dat de actie alleen uitvoerbaar is als er verschillende subgroepen kunnen worden gevormd. Alleen op deze manier is de actie in heel Europa vergelijkbaar en zijn de gegevens bruikbaar voor wetenschappelijke evaluatie. Individuele personen kunnen hierdoor helaas niet deelnemen aan Plastic Pirates – Go Europe!

De deelnemende teams kunnen monsters van plasticafval nemen aan de oevers van rivieren, beekjes en andere waterlopen bij hen in de buurt. Natuurlijk is het ook mogelijk monsters te nemen bij meren, aan stranden of in kustgebieden, wel kan deze data van kustgebieden en meren dan niet opgenomen worden in de wetenschappelijke evaluatie.

Afhankelijk van de weersomstandigheden en het soort terrein waar de afvalmonsters worden genomen, is op de eerste plaats geschikte kleding nodig, en met name behoorlijke schoenen. Alle verdere informatie over de vraag hoe moet worden omgegaan met het verzamelde plasticafval, is te vinden in het lesmateriaal en het activiteitenboekje. Het esmateriaal en boekje kan men gratis bestellen bij de lokale partner in het deelnemende land. Ook is een net nodig voor het microplastics experiment, dat kan gratis besteld worden op de website.

De uitvoering van het burgerwetenschapsproject Plastic Pirates – Go Europe! wordt gecoördineerd door DLR als projectmanagement en is bereikbaar via de volgende contactgegevens: Voor de nationale uitvoering staat de lokale partner ter beschikking voor verdere vragen.

De gegevens worden verzameld tijdens een excursie naar de oever van een rivier. Kleine groepjes gaan op de oever op zoek naar plasticafval. De exacte procedure wordt nader verklaard in het activiteitenboekje.

Die Teilnehmerinnen und Teilnehmer tragen die Messergebnisse auf dieser Webseite ein. Eine genauere Anleitung dazu gibt es im Aktionsheft.    De deelnemers voeren de meetgegevens in op deze website. Een gedetailleerde uitleg is te vinden in het activiteitenboekje.

De resultaten van de gegevensverzameling worden getoond op een digitale Europese kaart  die gebaseerd is op Open Street Map. De kaart is hier te vinden. Hier is ook een samenvatting te vinden van de resultaten die in Duitsland gevonden werden de afgelopen jaren.

De acties vinden plaats van 1 mei tot 30 juni en van 15 september tot 15 november. Voor de data inzamelingen in het voorjaar moeten de gegevens uiterlijk voor 15 juli geüpload zijn en die in het najaar uiterlijk voor 30 november.

Het materiaal is ontwikkeld voor jeugdigen van 10 tot 16 jaar. Maar ook jongere of oudere kinderen kunnen deelnemen, als ze bij een klas of een jeugdgroep horen.

Nadat de gegevens zijn genoteerd en er foto's zijn gemaakt, kan het gevonden afval worden weggegooid volgens de sorteerregels in jouw land. Let op! De monsters van microplastics (dit heeft groep C en de extra groep verzameld) mogen niet worden weggegooid. Samen met het manta-net moeten deze stalen goed verpakt worden en opgestuurd worden naar de nationale partners in jouw land. Zij voeren met veel nieuwsgierigheid verder onderzoek uit op jullie stalen.

De meest voor de handliggende aanknopingspunten van Plastic Pirates – Go Europe! en het onderwijs zijn uiteraard de eerder wetenschappelijke vakken zoals STEM, biologie, aardrijkskunde, natuurwetenschappen, chemie. Maar natuurlijk kan dit project ook passen binnen een meer sociaal gericht vak dat zich dan eerder focust op de plastic problematiek die heerst in onze oceaan en zeeën. Het project is zo opgezet dat een vakoverstijgende methode mogelijk is, (bijvoorbeeld in de vorm van een project- of themaweek).

Er is geen officiële aanmelding nodig. Klassen en jeugdverenigingen nemen automatisch deel als ze na de excursie naar hun rivieroever  hun  verzamelde gegevens via de volgende link ingeven.

Iedere projectgroep moet uit minimaal zes jongeren bestaan met een maximum van 30 deelnemers. Een aantal dat deelbaar is door vier of vijf is ideaal, omdat tijdens de uitvoering van Plastic Pirates – Go Europe! voor de bemonstering meerdere kleinere groepjes nodig zijn. Als de aantallen niet toereikend zijn kunnen kleine groepen ook deelnemen door te werken aan deeltaken binnen de experimenten van het project.

Voor de veldwerk campagne gelden dezelfde veiligheidsregels als bij andere buitenschoolse acteiten die door de school georga-niseerd worden. Door de voorwaarden voor deelname te accepteren, aanvaarden scholen en jeugdverenigingen de verantwoordelijkheid voor de deelnemende jongeren in de verschillende Europese landen. In ieder geval moeten de bijzondere regels in acht worden genomen die de plaatselijke overheden hebben afgekondigd ter inperking van de COVID-19-pandemie.

Ja, dat kan. Het maakt voor de wetenschappers zelfs een vergelijking mogelijk van wat er op verschillende tijdstippen in doorheen het jaar gevonden wordt.